Na świecie jest znanych ponad pięćset rodzajów kawowca, czyli rośliny, z której wyrabia się ziarna kawy używanej potem przez baristów. Tak naprawdę jednak w sprzedaży można znaleźć jedynie trzy, które uprawiane są na skalę masową, z czego jeden jest tak rzadki, że trudno dostać go w zwykłych sklepach. Jakie to gatunki?
Jakie są podstawowe gatunki kawy?
Wyróżnia się trzy zasadnicze gatunki kawy:
– arabika,
– robusta,
– liberika.
Pod względem anatomicznym osobie niemającej zbyt wiele do czynienia z kawą trudno jest odróżnić od siebie te trzy rodzaje ziaren. Jednak różnią się one wielkością, kształtem, barwą po wypaleniu, a także kształtem przecinającej ziarno bruzdy. Rzecz jasna, najważniejsze są jednak różnice w smaku i aromacie.
Czym wyróżniają się podstawowe gatunki kawy?
Każda szanująca się palarnia kawy ma w swojej ofercie ziarna 100% arabiki, pochodzące z różnych regionów i krajów, odznaczające się wyjątkowym smakiem, ciekawymi nutami oraz charakterystyczną goryczką, słodyczą, cremą czy intensywnością. Arabika to kawa o niewysokiej zawartości kofeiny, dużej cremie, niewielkiej kwasowości, ale sporej słodyczy. Świetnie nadaje się do parzenia espresso, które jest kawą-bazą do wielu innych rodzajów tego napoju. Przykładowo, kawa Ethiopia Yirgacheffe jest gatunkiem o niskiej kwasowości i stosunkowo niewielkiej zawartości kofeiny, za to zawierająca dużo cremy. Nic dziwnego, że smakosze zwykle wybierają ją do parzenia kaw, które pija się raczej dla smaku i aromatu, niż dla pobudzenia.
Robusta jest dość mocna, kwasowa i intensywna w smaku, dlatego też najczęściej palarnia kawy produkuje ją w postaci mieszanek o różnych proporcjach z łagodniejszą arabiką. Liberica stanowi zaledwie 1-2% światowej produkcji kawy, dlatego ciężko znaleźć ją w sklepach, a nawet w wyspecjalizowanych palarniach. Ma gorzki ziemisty smak i niewielką zawartość kofeiny – dlatego też nie cieszy się zbytnią popularnością jako nasz ulubiony napój pobudzający.
Jaką kawę zamówić w kawiarni?
Oprócz gatunków kawowców warto rozróżniać też podstawowe rodzaje kaw, które można zamówić w kawiarniach. Taka wiedza jest przydatna głównie po to, aby uniknąć rozczarowania, gdy ma się ochotę na lekką, słodką kawę z pianką, a barista stawia miniaturową filiżankę mocnej espresso ze szklanką wody. Wszystkie kawy robione są na bazie espresso – czyli mocnego naparu, mieszanego ze spienionym mlekiem, wodą czy innymi dodatkami w różnych proporcjach.
Najczęściej zamawiane kawy to latte macchiato – kawa warstwowa ze spienionym mlekiem, a także cappuccino – o podobnym składzie, lecz nieco innych proporcjach kawy, mleka i pianki. Jeśli chcemy kawę bez mleka, zamówmy americano – czyli rozwodnione espresso, natomiast macchiato – gdy mamy chęć na mocne espresso dające „kopniaka energetycznego”, ale z nutką łagodnej mlecznej pianki przyjemnie łechcącej podniebienie. Czasem warto sięgać po nieznane sobie dotąd rodzaje kaw, zarówno kupując zapas ziarnistej do swojego ekspresu, jak i w kawiarni – by odkrywać nowe, ciekawe doznania smakowe, których bogaty świat kaw jest w stanie dostarczać bez liku – i to każdego dnia.